Een risico is de mogelijkheid dat zich een bepaalde noodsituatie voordoet, zoals een natuurramp of ongeluk met gevaarlijke stoffen.

Er is nog niets aan de hand en acute inzet van hulpdiensten is niet nodig.

Bij een incident is er sprake van een calamiteit met beperkte impact, die goed opgevangen kan worden met de gebruikelijke (lokale) hulpdiensten in een gemeente.

Een ramp of crisis is een ernstig incident met (de dreiging van)

Veel slachtoffers (doden en gewonden)

Grote materiele schade

Schade aan het leefmilieu

Grote verstoring van het openbare leven

De ernst en gevolgen zijn zo groot, dat de hulpdiensten de situatie niet met de gebruikelijke dagelijkse inzet van mensen en middelen aankunnen. Er is een speciale crisisorganisatie nodig en extra inzet om de oorzaken te bestrijden, de bevolking te informeren en eventueel op te vangen en te zorgen voor zo snel mogelijk herstel.

De Burgemeester van de gemeente, waarin de ramp zijn oorsprong heeft, overlegt met zijn beleidsteam. Hierin zitten de hoofden van politie, brandweer en gezondheidszorg. Gezamenlijk nemen zij het besluit of er sprake is van een ramp, met alles wat daar aan organisatie bij hoort.

Vroeger werd gedacht dat burgers tijdens een ramp volledig hulpeloos waren. Daarom trok de overheid steeds meer verantwoordelijkheid naar zich toe. Het idee was dat de overheid de veiligheid kon garanderen en dat burgers geen actieve rol speelden.

Hierover zijn de inzichten veranderd. Want de werkelijkheid laat zien, dat burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties tijdens rampen juist een belangrijk deel van het werk doen. Namelijk voordat de hulpdiensten ter plekke kunnen zijn en ter ondersteuning.