Voordat de Broeker broers Machiel en Pieter Glas zich bij de marine hadden aangemeld, zaten daar uit Broek op Langedijk al twee broers Dirkmaat.

Eerst Klaas en later Dirk Jan hadden als mariniers waarschijnlijk wel enthousiaste verhalen verteld. Hun voorbeeld kon daarom voor andere Broekers, zoals de gebroeders Glas, best aantrekkelijk zijn geweest om na te volgen. In dit verband van slachtoffers in de Tweede Wereldoorlog is het echter met de familie Dirkmaat heel anders gelopen. Die beide broers zaten in mei 1940 nog in Nederland en vochten tegen de Duitsers. Zij konden op tijd naar Engeland uitwijken en bleven in dienst van de marine.

Hoe is de oorlog voor hen verlopen? Waarom werd Dirk Jan wel slachtoffer en Klaas niet?

Dirk Jan Dirkmaat gaat zijn oudere broer Klaas achterna die begin jaren '30 al marinier is geworden. Hij wordt matroos en haalt de brevetten stoker en olieman op de zeevaartschool in Amsterdam. Ook voor hem geldt de plicht om 3 jaar in Nederlands-Indië te dienen. In 1937 gaat hij erheen en komt in 1939 weer terug naar Nederland. Door de oorlogsdreiging wordt hij gemobiliseerd in Den Helder. Bij het uitbreken van de oorlog op 10 mei 1940 ligt zijn schip de Hr. Ms. Sumatra op de rede van Vlissingen. Gebrek aan luchtafweer en bang om schip en bemanning te verliezen, komt na een dag al het bevel uit te wijken naar Engeland. Broer Klaas verdedigt het land in IJmuiden, maar door de overmacht van de Duitsers wordt zijn wachtschip met opzet tot zinken gebracht. Zelf ontkomt hij op een vissersboot naar Engeland.

Broers Dirkmaat varen koninklijke familie naar Canada

De koninklijke familie, ook uitgeweken naar Engeland, vindt de gevaren (bombardementen) daar te groot. Koningin Wilhelmina blijft, maar het plan ontstaat om dochter Juliana en de prinsesjes Beatrix en Irene naar het veilige Canada te varen. Zij gaan begin juni 1940 aan boord van de ‘Sumatra’ met Dirk Jan als bemanningslid. De ‘Jacob van Heemskerck’, waar Klaas op zit, vaart mee als begeleidend schip. Toch bijzonder dat deze beide Broekers de koninklijke familie mede gered hebben en in Canada hebben afgezet. Daarna vaart de ‘Sumatra’ naar West-Indië om Suriname en de Antillen te helpen verdedigen en gaat later dat jaar naar Nederlands-Indië. De ‘Jacob van Heemskerck’ gaat terug naar Engeland om afgebouwd te worden voor de oorlogstaken. Eind december 1941 gaat dat schip met spoed naar Nederlands-Indië wegens de Japanse dreiging.

In de Javazee is een internationale vloot bijeen om de Japanse vloot tegemoet te varen. De ‘Sumatra’ van Dirk Jan is te oud om slag te leveren en hij wordt als olieman/stoker op het vlaggenschip de Hr. Ms. De Ruyter gezet. Op 27 februari 1941 is de grote zeeslag in de Javazee die kansloos wordt verloren van de veel modernere Japanse vloot. Het schip van Dirk Jan zinkt en met vele anderen krijgt hij een zeemansgraf.

Dat Klaas geen slachtoffer is geworden, berust op een buitengewoon toeval: de ‘Jacob van Heemskerck’ had problemen met het roer en komt een dag te laat om mee te vechten.  Klaas zal de gehele oorlog overleven. In Broek op Langedijk blijft er hoop voor Dirk Jan want de ‘Sumatra’ had toch niet meegevochten? Pas in februari 1946 komt het officiële bericht van zijn overlijden. Zijn ouders hebben gelukkig een sterk geloof om deze harde boodschap te dragen. In de overlijdensadvertentie: “Deze slag valt ons zeer zwaar, doch wij willen berusten in Hem Wiens doen enkel wijsheid en liefde is.”